Sách Việt ở thư viện Pháp

(SGGPO) - Thư viện quốc gia Pháp (BNF) với cơ sở chính mang tên Francois Mitterrand nằm bên bờ sông Seine ở quận 13, thủ đô Paris. Có được tận mắt chứng kiến mới thấy được mức độ “hoành tráng” của BNF. Với chức năng lưu trữ tất cả các ấn phẩm lưu chiểu tại Pháp (sách in, thư tịch viết tay, bản đồ, tranh ảnh…), BNF là thư viện lớn nhất nước Pháp với khoảng 14 triệu đầu sách. Đặc biệt, khối tài liệu về Việt Nam được cho là lớn nhất thế giới lưu giữ tại đây.

Góc lưu giữ các tác phẩm của nhà thơ Xuân Diệu tại BNF.

Chỉ riêng sách in (không tính tài liệu nghe nhìn, hình ảnh, bản đồ), có khoảng 90.000 đầu sách, được lưu tại 2 khu vực chuyên biệt gồm: dành cho độc giả đại chúng và dành cho độc giả nghiên cứu. Tại khu dành cho đối tượng đại chúng, 70% tác phẩm thuộc mảng văn học và ngôn ngữ là sách dịch từ văn học Việt Nam sang tiếng Pháp hoặc sang tiếng Anh, cùng với nhiều bản gốc để độc giả đối chiếu. Ngoài ra, một tủ sách riêng dành cho người mới học tiếng Việt cũng được thành lập từ cách đây 2 năm khi BNF mở thêm tủ sách học ngoại ngữ, trong đó có tiếng Việt.

Về tủ sách dành cho đối tượng nghiên cứu, những cuốn sách này chủ yếu là tiếng Việt dành cho những nhà nghiên cứu chuyên sâu, cũng như là độc giả Việt Nam có tầm hiểu biết khá rõ về văn hóa - văn học Việt Nam, từ văn học cổ điển đến văn học hiện đại. Tuy nhiên, những đầu sách có trên giá chỉ chiếm 1% trên tổng số sách về Việt Nam trong thư viện quốc gia, vì phần lớn sách về Việt Nam được lưu trữ trong các kho lạnh chuyên biệt. Vì vậy, số sách trên giá không phản ánh hết lượng sách phong phú mà thư viện có.

Về bên khoa sách cổ, các tư liệu liên quan đến Việt Nam gồm các văn tự Hán - Nôm từ đầu thế kỷ XVII cho đến đầu thế kỷ XX, những văn bản đầu tiên được viết tay bằng chữ quốc ngữ. Đặc biệt là có bản gốc của cuốn từ điển Việt - Bồ - La của Alexandre de Rhodes. Đây là cuốn từ điển đánh dấu sự ra đời của chữ quốc ngữ, chữ viết hiện đại ngày nay. Về hiện vật, BNF cũng có một kho tiền cổ rất có giá trị gồm 2.500 đồng tiền từ thế kỷ thứ 10 cho đến thế kỷ 20.

Kho sách quan trọng và quý hiếm duy nhất trên thế giới là kho sách Đông Dương. Sở dĩ có tên là kho sách Đông Dương vì nó gồm toàn bộ các ấn phẩm được in ở Đông Dương, chủ yếu là ở Việt Nam từ năm 1922 đến năm 1954. Kho sách này gồm có 12.486 đầu sách, chưa kể các đầu báo. Kho sách có vai trò lịch sử quan trọng bởi nó đánh dấu sự ra đời của rất nhiều lĩnh vực tại Việt Nam trong bước đầu giao thoa văn hóa với phương Tây. Ví dụ như các ngành báo chí, văn học viết bằng chữ quốc ngữ, những tiến bộ trong khoa học - kỹ thuật, trong các ngành khoa học tự nhiên, về kiến trúc, y học… Vì thế, kho sách Đông Dương này được các nhà nghiên cứu trên thế giới rất quan tâm và thường xuyên đến tra cứu.

Về những tủ sách khác, như tranh ảnh thì phải kể tới bản đồ. Rất nhiều bản đồ quan trọng và có giá trị lịch sử rất lớn về Đông Dương gồm các nước Việt Nam, Lào và Campuchia được lưu trữ ở BNF. Gần đây, lượng yêu cầu truy cứu tài liệu, đặc biệt là bản đồ liên quan đến tranh chấp tại biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, tăng lên. Ngoài ra, độc giả còn có thể tham khảo tài liệu nghe - nhìn về Việt Nam, gồm chủ yếu là âm nhạc truyền thống (hát ru, cải lương, nhạc đàn tranh, đàn bầu…) cùng với nhiều bộ phim tài liệu về lịch sử và xã hội Việt Nam hiện đại.

Bên cạnh công tác lưu trữ, BNF cũng tổ chức một số sự kiện liên quan về Việt Nam. Năm 2014, BNF đã tổ chức một cuộc hội thảo về Việt Nam. Đây là một hoạt động lớn để cho các nhà nghiên cứu về Việt Nam tại Pháp, cũng như ở châu Âu, biết nhiều hơn đến các giá trị lịch sử và tầm quan trọng của các tủ sách tiếng Việt ở BNF.

Hải Minh; Chủ nhật, 31/7/2016, 08:32 (GMT+7)