Nữ Thị trưởng đầu tiên của Tokyo

Ngày 31/7, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản - Bà Yuriko Koike đã xuất sắc giành chiến thắng áp đảo, trở thành nữ Thị trưởng đầu tiên của Tokyo - Thành phố hơn 13,5 triệu dân, (thay thế ông Yoichi Masuzoe, người vừa phải từ chức tháng trước do bê bối quỹ chính trị). Theo BBC đã có 21 ứng cử viên ra tranh cử và đây là con số kỷ lục từ trước tới nay, bà Koike giành được 2,9 triệu phiếu bầu (47,4%) vượt xa hai ứng viên đối thủ là cựu Bộ trưởng Nội vụ Hiroya Masuda giành 1,8 triệu phiếu (26,5%) và nhà báo Shuntaro Torigoe giành 1,3 triệu phiếu (19,3%).

Trước đó, bà Koike cũng từng gây xôn xao khi trở thành nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản do Thủ tướng Shinzo Abe bổ nhiệm vào năm 2007. Mặc dù là một nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Shinzo Abe nhưng bà Koike đã khiến LDP không hài lòng vì tuyên bố tranh cử mà không thông qua trước trong nội bộ Đảng. Không được đảng LTD ủng hộ, bà Koike ra tranh cử như ứng viên độc lập và làm đảo lộn mọi dự tính của LDP (vì LDP ủng hộ cựu Tỉnh trưởng tỉnh Iwate Hiroya Masuda).

Tân Thị trưởng Tokyo năm nay 64 tuổi, sinh ra tại tỉnh Hyogo. Bà tốt nghiệp Đại học Cairo ở Ai Cập, thông thạo tiếng Anh và tiếng Ả rập. Bà từng là một phiên dịch viên, phát thanh viên và là một nhà báo truyền hình trước khi tham gia chính trường từ năm 1992. Trước khi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng, bà đảm trách chức vụ Bộ trưởng Môi trường, bà cũng từng ra tranh ghế lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do nhưng không thành.

Trở thành Thị trưởng Tokyo, bà Koike sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn, và một trong những thách thức chính là giải quyết các vấn đề tài chính làm ảnh hưởng tới Tokyo trong công tác chuẩn bị đăng cai Thế vận hội 2020. Trước đó, các vụ bê bối liên quan tới Thế vận hội này đã buộc hai thị trưởng phải từ chức, vì vậy mọi trách nhiệm phải tổ chức một kì Olympic thành công tại Tokyo vào năm 2020 sẽ đè nặng lên đôi vai bà Koibe. Theo đó, một trong những nhiệm vụ đầu tiên của bà trên cương vị tân Thị trưởng Tokyo là tới Rio de Janerio để tiếp nhận lá cờ Olympic với cương vị chủ nhà tiếp theo. 

Tokyo hiện cũng đang phải đối mặt với một loạt các vấn đề dân sinh như già hóa dân số, thiếu các nhà trẻ và nguy cơ các trận động đất lớn xảy ra thường xuyên. Trong chiến dịch tranh cử của mình, bà Koibe đã tập trung vào vấn đề đăng cai Olympic 2020 như một động lực để thúc đẩy kinh tế Nhật bản, đặc biệt là Tokyo, sau nhiều năm suy thoái. Hiện tại, việc xây dựng sân vận động chính đang bị trì hoãn, việc thiết kế logo cho Thế vận hội cũng đang bị bỏ ngỏ sau những cáo buộc về việc đạo ý tưởng thiết kế... “Tôi sẽ dẫn dắt Tokyo theo hướng chưa từng có trước đây; xây dựng một Tokyo tốt đẹp hơn... Cả phụ nữ và nam giới có thể tỏa sáng ở Tokyo”. Đó là những cam kết của bà Koike trước những người ủng hộ trong một cuộc vận động bầu cử ở quận Ikebukuro. Điều này cũng đồng nghĩa với cương lĩnh tranh cử của bà là khẳng định sẽ giải quyết tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng; thúc đẩy phát triển đô thị theo hướng thân thiện với môi trường; thúc đẩy các chính sách đối với phụ nữ cũng như tăng cường minh bạch trong ngân sách; cải thiện an sinh xã hội và giải quyết tình trạng thiếu cơ sở chăm sóc người già, trẻ nhỏ nhằm nỗ lực xây dựng một chính quyền giành ưu tiên cao nhất cho người dân.

Tân Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike. (Ảnh: Japan Times).

Phát biểu sau khi giành chiến thắng, bà Koike cam kết sẽ làm cho tiến trình hoạch định chính sách của thủ đô Tokyo minh bạch hơn, đồng thời hứa hẹn sẽ xem xét lại ngân sách dành cho Thế vận hội Olympic diễn ra tại Nhật Bản vào năm 2020.

Tân thị trưởng Tokyo được kỳ vọng sẽ giải quyết các tồn đọng ở thủ đô Nhật Bản như vấn đề thiên tai - đặc biệt là động đất, thiếu hụt cơ sở y tế, ngoài ra, cả việc hoạch định lại chi phí của Thế vấn hội Tokyo 2020 đang được cho là “gánh nặng” của người dân.

Bà Koike được đánh giá là một phụ nữ thẳng thắn và bảo thủ, bà thường xuyên đưa ra các nhận định về các vấn đề của Nhật Bản và quốc tế. Nói về ứng viên Tổng thống Mỹ Donald Trump, bà xem đây là một nhân tố “tiềm năng của sự tổn hại lâu dài” cho mối quan hệ Mỹ Nhật, hoặc không ngần ngại chỉ trích nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un...Bà cũng là người thiên hữu nhất trong ba ứng viên dẫn đầu, với những cam kết theo đuổi các chính sách tạo điều kiện tốt hơn cho phụ nữ.

Là một trong 3 nữ thị trưởng trên tổng số 47 tỉnh thành trong cả nước Nhật, có thể nói chiến thắng của bà Koike không chỉ đánh dấu mốc lịch sử khi lần đầu tiên thủ đô Tokyo của Nhật Bản có nữ thị trưởng, mà còn là sự thay đổi đột phá trong cách điều hành của Chính quyền Nhật Bản, nơi mà vai trò của phụ nữ trong đời sống chính trị vẫn còn nhiều hạn chế.

Khánh Tâm tổng hợp