Nữ phi hành gia Peggy Whitson trả lời họp báo trước khi thực hiện sứ mệnh không gian lần 3 vào tháng 11-2016 - Ảnh: REUTERS

Đúng 7h21 phút sáng 3-9 (giờ VN), khoang tàu vũ trụ Soyouz MS-04 chở theo 3 phi hành gia, trong đó có bà Whitson, đã hạ cánh an toàn xuống Kazakhstan.

Hai bạn đồng hành của bà là phi hành gia Mỹ Jack Fischer của cơ quan NASA và phi hành gia Nga Fiodor Yurtchikhin, thuộc cơ quan hàng không vũ trụ Roscosmos.

"Tôi mong gặp gia đình và bạn bè quá", nữ phi hành gia 57 tuổi nói trong cuộc phỏng vấn trước khi rời Trạm không gian quốc tế (ISS). Bà Whitson thậm chí còn hóm hỉnh nói rằng mong về sớm để được ăn pizza, rau xào.

Trong hơn 9 tháng trên ISS (chính xác là 288 ngày), phi hành gia Whitson đã 4 lần thực hiện sứ mệnh đi bộ ngoài không gian.

Tính ra bà Whitson đã "lơ lửng" trong không gian trên đoạn đường dài 196,7 triệu km và bay vòng quanh trái đất đến 4.623 lần.

Cộng thêm 6 lần trước đó, bà đã trở thành nữ phi hành gia đi bộ ngoài không gian nhiều nhất trong lịch sử chinh phục không gian của thế giới.

Tháng 11-2016, bà Whitson cùng 2 phi hành gia nữa được phóng lên ISS. Tuy nhiên, hai người này đã về trước bà đến tận 3 tháng.

Nữ phi hành gia Peggy Whitson trong trạm ISS ngày 24-4-2017. Bà chia sẻ rằng điều khó chịu nhất trên trạm vũ trụ trị giá 100 tỉ USD là chuyện vệ sinh cá nhân - Ảnh: AFP

Tháng 4-2017, người phụ nữ này đã phá kỷ lục 584 ngày thời gian tích lũy sống trong không gian của Mỹ và với lần trở về an toàn này, bà Whitson đã có 665 ngày trên không gian.

Cho đến thời điểm hiện tại, chỉ có 7 phi hành gia người Nga vượt qua con số này, bao gồm cả ông Gennady Padalka, người giữ kỷ lục thế giới với 878 ngày sống trên ISS.

Ở tuổi 57, bà Peggy Whitson lập thêm kỷ lục là nữ phi hành gia cao tuổi nhất tham gia chinh phục không gian, và là người phụ nữ đầu tiên được tham gia lái trạm không gian ISS trị giá 100 tỉ USD đang hoạt động ở cách mặt đất 400 km.

Trong sứ mệnh lần thứ 3 trên ISS, bà Whitson, với chuyên môn là một nhà sinh vật học, đã dành phần lớn thời gian để tiến hành các thí nghiệm, bao gồm nghiên cứu mô ung thư phổi, tế bào xương, tế bào máu, theo hãng tin Reuters.

Trên trang Facebook của mình, nữ phi hành gia Mỹ cũng cho biết bà đã thí nghiệm trồng cải bắp và trong số mong muốn đầu tiên của mình khi trở về mặt đất là "ăn ngay thứ mình đã trồng".

Bà Whitson, người lớn lên tại bang Iowa (Mỹ), nói được truyền cảm hứng bởi chương trình chinh phục mặt trăng Apollo của Mỹ.

Sau khi lấy bằng tiến sĩ sinh học năm 1985, bà Whitson vào làm việc cho NASA trong 7 năm ở vai trò nhà khoa học. Năm 1996, ước mở trở thành phi hành gia của bà trở thành sự thật nhưng điều tuyệt vời hơn là khi bà trở thành nữ chỉ huy ISS đầu tiên.