Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân nhận định như vậy trong hội thảo sáng 14-8 về định hướng quy hoạch và phát triển cây xanh, công viên và chiếu sáng các quận nội thành giai đoạn 2019 - 2025.

Mảng xanh của TP.HCM còn quá ít so với các công trình xây dựng - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Diện tích cây xanh quá thấp

Ông Nguyễn Thiện Nhân đưa ra dẫn chứng năm 1975 dân số của TP là 3,5 triệu dân, đến thời điểm hiện tại con số này là 10 triệu, chiếm 10% dân số của cả nước. Với nguồn lực này, năng suất lao động của TP gấp 2,95 lần cả nước.

Những số liệu trên cho thấy nền kinh tế của TP rất phát triển, nhưng có một điểm đáng buồn là cây xanh còn lạc hậu. "Lạc hậu ở chỗ chúng ta đặt quy hoạch 6-7m2 cây xanh/người nhưng hiện nay chỉ mới đạt được 0,5m2 cây xanh/người. Tổng diện tích cây xanh của TP chỉ đạt 8% so với mục tiêu quy hoạch đặt ra.

Chúng ta có 102.000 cây xanh có đánh số, có địa chỉ chia đều cho 10 triệu dân, trong đó Singapore có 2 triệu cây xanh dù dân số chỉ bằng 1/2 dân số và diện tích họ chỉ bằng 1/3 diện tích của chúng ta.

Singapore quy hoạch 0,8ha cây xanh cho 1.000 dân, chúng ta quy hoạch 0,7ha cây xanh cho số dân tương tự. Vậy tại sao diện tích họ nhỏ nhưng họ làm được còn chúng ta thì chưa", ông Nhân dẫn chứng.

Bí thư Nhân chia sẻ thêm công viên cây xanh là nơi vui chơi, thể thao, không gian cộng đồng thiết yếu. TP có quyết tâm và không thiếu các nhà khoa học nhưng nhiều năm qua việc quản lý phát triển cây xanh vẫn bị bỏ ngỏ.

Qua hội thảo TP mong các nước đi trước, phát triển giúp đỡ TP trong việc này. Phát triển cây xanh là mục tiêu lâu dài, bền vững mà TP sẽ chú trọng.

Còn theo ông Lê Hòa Bình - giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, hiện nay tại TP có 3 loại công viên: công viên công cộng, công viên trong các khu ở và công viên chuyên đề.

Tính đến cuối năm 2018, TP có 491ha đất công viên. Với tốc độ đô thị hóa ngày một lớn, thêm vào đó trung bình mỗi năm dân số cơ học của TP tăng thêm 1 triệu người thì số lượng, chỉ tiêu công viên cây xanh hiện nay không đáp ứng được nhu cầu của người dân và yêu cầu cơ bản của một đô thị phát triển hiện đại.

"TP cần có một nguồn vốn riêng cho việc phát triển công viên công cộng (khoảng 100-200 tỉ mỗi năm). Mục tiêu đặt ra mỗi năm sẽ phát triển tối thiểu 10-20ha đất công viên công cộng", ông Bình đề xuất.

Học gì từ Singapore?

Chia sẻ về kinh nghiệm phát triển công viên, cây xanh tại Singapore, ông Chuah Hock Seong, thành viên ban giám đốc Cơ quan Công viên quốc gia (National Park) của nước này, cho biết Singapore bảo tồn và giữ được 40% độ bao phủ cây xanh trên tổng diện tích của nước này.

Ở Singapore hiện nay 70% đường sá có cây xanh, cây xanh gắn với khu dân cư, bờ sông, bờ biển. Đất nước này mất 50 năm để đạt được thành tựu trên.

"Năm 1963, Thủ tướng Lý Quang Diệu bắt đầu kế hoạch trồng cây trên khắp cả nước, ông đặt ra mục tiêu biến Singapore thành điểm đến làm việc, vui chơi lành mạnh. Và đến hôm nay chúng tôi có được thành quả này", ông Chuah Hock Seong nói.

Công viên là nơi vui chơi, sinh hoạt cộng đồng thiết yếu - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ông Chuah Hock Seong cho biết thêm chính phủ nước này đẩy mạnh phát triển các vườn treo, vườn trên cao bằng cách khuyến khích các công ty tư vấn xây dựng tư vấn cho người dân tận dụng khoảng không trên mái nhà, chung cư để làm vườn cây.

Không đơn thuần chỉ phát triển cây xanh mà nước này đặt mục tiêu biến công viên thành các khu vườn sinh thái, có động vật sinh sống và các động vật trên còn là công dân của quốc đảo này. Đã có nhiều loài động vật từ lâu không thấy nhưng nay đã về sinh sống tại các khu công viên cây xanh trên.

Với phương châm "Công viên của tất cả mọi người nên khi có hoạt động xây dựng diễn ra, Ban giám đốc National Park đều yêu cầu đơn vị đầu tư phải trình bày kế hoạch sử dụng đất trồng cây xanh. Đồng thời các công viên đều được xây dựng gần khu dân cư, 80% người dân Singapore chỉ mất 8 phút để đi bộ đến đến công viên gần nhất.

Một điểm nhấn quan trọng mà quốc gia này đạt được là ban hành luật cấm hút thuốc trong công viên công cộng, luật này đã được áp dụng 3 năm nay.