Tạo hình nhân vật Dế mèn và các bạn "mặc đồ tây" là nét độc đáo của Đậu Đũa - Ảnh: K.Đ.

Hơn 100 bức tranh màu nước minh họa Dế mèn phiêu lưu ký được họa sĩ Đậu Đũa phát triển từ đồ án tốt nghiệp khoa mỹ thuật công nghiệp (Đại học Kiến trúc TP.HCM). Tác giả là nữ họa sĩ đầu tiên trong số nhiều họa sĩ từng vẽ minh họa cho tác phẩm "kinh điển" này của Tô Hoài xuyên qua hai thế kỷ.

Thoát khỏi các cách tạo hình chú Dế mèn của những họa sĩ trước đây, với cái nhìn của một người thế hệ 9X, Đậu Đũa quyết định để cho các nhân vật trong tác phẩm xuất hiện trong những bộ âu phục, chân đi giày...

Đây là một đột phá táo bạo nhưng cần thiết, bởi sau gần một thế kỷ đồng hành cùng bạn đọc Việt Nam, Dế mèn phiêu lưu ký cần phải mang "dáng vẻ" gần gũi với những độc giả đương đại - một lớp bạn đọc chưa từng đọc tác phẩm này trước đây.

Một trang sách Dế mèn phiêu lưu ký với tranh minh họa của Đậu Đũa - Ảnh: K.Đ.

Mặc dù cách xa tác giả Tô Hoài nhiều thế hệ, Đậu Đũa trong phiên bản tranh Dế mèn phiêu lưu ký mới này cho thấy cô nắm bắt được cái thần của câu chuyện phiêu lưu là "đi khắp thế giới kết anh em".

Điều thú vị ở chỗ tinh thần của truyện tưởng đã rất xa xưa ấy lại vẫn còn đầy tính thời sự, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện nay.

Bạn đọc hôm nay có dịp bắt gặp những hình ảnh vừa thực vừa thoát khỏi khuôn mẫu tả thực. Dế Mèn, Dế Trũi, Cào Cào, Bọ Muỗm... không còn là những côn trùng mà thực sự là những nhân vật hóa trang kể những câu chuyện của thế giới loài người, đúng với tính chất của truyện đồng thoại.

Kể từ khi trình làng vào năm 1941, Dế mèn phiêu lưu ký từng được nhiều họa sĩ minh họa như: Ngô Mạnh Lân, Thành Chương, Ngô Xuân Khôi, Trương Qua, mới đây có Tạ Huy Long, LinhRab (chuyển thể truyện tranh), và Đậu Đũa là nữ họa sĩ mới có bước đột phá khác hẳn trong tạo hình nhân vật.

Tạo hình nhân vật Dế mèn của Đậu Đũa được đánh giá là đột phá khác hẳn các họa sĩ trước đây - Ảnh: K.Đ.

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Tô Hoài lần này, NXB Kim Đồng còn ra mắt Dế mèn phiêu lưu ký bản đặc biệt của hoạ sĩ Ngô Mạnh Lân gồm 3 phiên bản Dế Mèn khác nhau được ông minh họa vào các năm 1959, 1972 và 1989.

Theo ghi nhận của NXB Kim Đồng, Dế mèn phiêu lưu ký là tác phẩm được tái bản nhiều nhất trong lịch sử của đơn vị này, riêng phiên bản truyện chữ đã tái bản lần thứ 87, bản có minh họa của hoạ sĩ Trương Qua tái bản lần thứ 18 và bản có minh họa của hoạ sĩ Tạ Huy Long tái bản lần thứ 17.

Tác phẩm cũng đã được dịch ra nhiều thứ tiếng: Nga, Romania, Tiệp, Đức, Pháp, Nhật Bản, Campuchia, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ý...

Bìa ấn phẩm Dế mèn phiêu lưu ký với minh họa của Đậu Đũa - Ảnh: K.Đ.